دبستانیها؛ دیجیتالی ولی کمسواد | ۲ راهکار برای عبور از بیسوادی | کودکان را با گوشی هوشمند تنها نگذارید
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۰۴۴۴۲
به گزارش همشهری آنلاین، تعطیلی مدارس بهدلیل کرونا، آلودگی هوا، برف و سرما، آنفلوآنزا و... طی چند سال اخیر، بهانه خوبی برای توجیه عقبماندگی و افت تحصیلی دانشآموزان است، اما کارشناسان حوزه آموزش و پرورش معتقدند که مهمتر از همه اینها تغییر الگوی فرزندپروری در میان خانوادههاست که باید بهشدت مورد توجه قرار بگیرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
بهگفته آنها، در حال حاضر شرایط جسمانی و ذهنی کودکان بهدلیل استفاده بیش از حد از تکنولوژی و تمرکز بر فضای دیجیتال به جای کتاب، مناسب فضای آموزشی و فرهنگ کتابخوانی نیست؛ کودکانی که گفته میشود بهدلیل تسلط کامل به بازیهای کامپیوتری و استفاده از گوشیهای هوشمند، نخبه و برخوردار از هوش دیجیتال هستند، اما به تأکید کارشناسان، بدون یادگیری مفاهیم نوشتاری و فرمولی، تنها به نسلی کم سواد برای آینده کشور بدل خواهند شد.
بیشتر بخوانید:
آمار وحشتناک مردودی در پایه اول ابتدایی | ۳۰۳ مدرسه تک دانشآموز در کشور داریمآمار ۱۰درصدی ردی و تکرار پایه اول ابتدایی هم که چندی پیش از سوی معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش اعلام شد، به نوعی میتواند تأیید همین شرایط باشد؛ این در حالی است که در سایر مقاطع هم وضعیت چندان مناسب نیست و علیرضا منادی، رئیس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس هفته گذشته با بیان اینکه متوسط معدل دانشآموزان کشور به ۱۱.۵رسیده، نسبت به ریشهیابی چنین ضعفی در نظام آموزشی تأکید کرد.
دوره اول ابتدایی را دریابیم«در بررسی شاخصها، یکی از مشکلات مهم نرخ تکرار پایه است که در دوره ابتدایی ۳ درصد و در پایه اول ابتدایی ۱۰درصد بود. این آمار وحشتناکی است و باید بهطور ویژه به آن توجه کرد.»
معصومه نجفیپازوکی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با بیان این مطلب از وضعیت حادتر نرخ تکرار پایه و ترک تحصیل در اول ابتدایی خبر میدهد و تأکید میکند که باید دوره اول ابتدایی را دریابیم.
نجفی یکی از مشکلات را آموزش ندیدن معلمان همسو با تغییر رویکردها در کتب درسی عنوان میکند و میگوید: «در دهه۹۰ رویکردها در کتب درسی تغییر کرد، اما معلمان برای همراهی با رویکردهای جدید آموزش ندیدند و فاصله بین اهداف برنامه درسی با آنچه در مدارس میگذرد، زیاد است. با هدف ارتقای کیفیت آموزش در اول ابتدایی، محتوای خودآموزی برای معلمان دوره اول ابتدایی در قالب بستههای زبانآموزی تهیه و در دورترین نقاط کشور توزیع شده است.»
دبستانیها کتاب را نمیشناسندمعضل افت تحصیلی و بیسوادی دانشآموزان دبستانی از اوایل سال گذشته که مدارس بعد از نزدیک به ۲سال تعطیلی ناشی از پاندمی کووید-۱۹بازگشایی شدند، خودش را نشان داد. آنها در بازگشت دوباره به کلاس نشان دادند که یا با افت شدید تحصیلی مواجه هستند یا در پایههای اول توانایی خواندن و نوشتن ندارند! هر چند که به تأکید کارشناسان، این افت تحصیلی تنها به یکی، دوسال اخیر مربوط نمیشود و علاوه بر تعطیلیهای اخیر مدارس و دوری دانشآموزان از فضای آموزشی، عوامل فرهنگی و خانوادگی هم در تشدید این بیسوادیها نقش بسیار مهمی داشته است.
هامون سبطی، دبیر کارگروه آموزش دیدهبان شفافیت و عدالت در اینباره توضیحات بیشتری به همشهری میدهد و میگوید: «قابل انکار نیست که با افت تحصیلی روبهرو هستیم و در آزمونهای مختلف تیمز و پرلز هم این مسئله به وضوح خودش را نشان داده است. یکی از مهمترین دلایل آن هم درگیری شدید نسل نو با بازیهای کامپیوتری است. این بازیها بر پایه تصویر است؛ نه متن؛ به همین دلیل کودکان در ورود به مدرسه و مواجهه با متن فارسی یا عددی، احساس آشنایی ندارند؛ چون پیش از این هیچ ارتباطی بین آنها و کتاب برقرار نشده است.»
سبطی با تأکید بر اینکه خانوادهها این امر را بهشدت تقویت کردهاند، ادامه میدهد: «آنها درگیر تأمین معیشت و روزمرگی شده و به نوعی با فراهم کردن چنین شرایطی برای کودکانشان، آنها را از سر خودشان باز میکنند. بخش قابلتوجهی از والدین، نهتنها خودشان کتاب نمیخوانند که چنین فضایی را برای کودکانشان هم فراهم نمیکنند. دانشآموزان پایه اول نسبت به کتاب، خط و فرمول ناآشنا هستند؛ چراکه بیشترین چیزی که با آن ارتباط گرفتهاند تصاویر فضای مجازی است.»
۲ راهکار برای عبور از بیسوادی دبستانیها«عبور از چنین بحرانی نیازمند کار فرهنگی و ورود جدی رسانهها بهویژه صداوسیما و انجمنهای مردمنهاد فعال در حوزه خانوادههاست.»
سبطی این نکته را نخستین راهکار عبور از چنین بحران آموزشیای میداند: «والدین باید آگاه باشند کتاب خواندن برای کودکان و آشنایی فرزندانشان با این حوزه چه میزان اهمیت دارد. این مشکل تنها به مقاطع ابتدایی محدود نمیشود و سرنوشت فرزندانشان را در آینده هم تحتتأثیر قرار میدهد. بسیاری از خانوادهها در زمان کنکور، هزینههای قابلتوجهی برای قبولی فرزندانشان در رشته و دانشگاه خوب متحمل میشوند، اما نتیجه نمیگیرند. یکی از دلایل آن این است که فرزندان آنها به مطالعه عادت ندارد. بهدلیل اینکه کودک از ۲، ۳سالگی گوشی هوشمند در دست گرفته تنها چیزی که با آن ارتباط عاطفی برقرار میکند تصاویر بازیهای رایانهای است. از سوی دیگر ستون فقرات و آناتومی بدن آنها هم دیگر به چند ساعت مطالعه عادت ندارد و پدر و مادرها نسبت به این مسئله بیتوجه هستند.»
البته بهگفته این کارشناس، چنین معضلی جهانی است و کشور ما در مواجهه با آن تنها نیست، اما در کشورهای دیگر سیاستگذاران آموزشی به حوزههای دیگر آگاهی کامل دارند و اطلاعرسانیهای مناسب در اینباره برای خانوادهها انجام میدهند: «فرهنگ کتابخوانی در این کشورها رایج است و حتی والدین را مجبور میکنند برای کودکانشان کتاب بخوانند.»
سبطی راهکار دوم عبور از این بحران را استفاده از معلمان و آموزگارانی میداند که بتوانند حس مثبت، پویایی و جنبش را در کلاس ایجاد کنند تا دانشآموزان بدانند به جز فضای مجازی در فضای واقعی و کلاسهای درس هم اتفاقات جذاب و لذتبخشی رخ میدهد: «این مسئله را به چند دلیل نداریم، اما بهمعنای آن نیست که زحمات معلمان را زیر سؤال ببریم، بلکه سیستم ایراد دارد. بهطور کلی آموزش و پرورش ما نخبهگرا نیست و نخبگان وارد دانشگاههای فرهنگیان نمیشوند. امکانات زیرساختی و فیزیکی هم در کلاس مهیا نیست و نمیتوان انتظار داشت که دانشآموز و معلم محیط شاد و پویایی را تجربه کنند.»
او معتقد است شغل آموزگاری از نظر اقتصادی جذاب نیست و آموزش و پرورش هم بودجه لازم را برای ایجاد فضای جذاب آموزشی در اختیار ندارد و حتی کلاسهای درسی از امکانات حداقلی مثل تجهیزات صوتی و تصویری ساده هم محروم هستند: «در سیستمهای پیشرفته آموزشی کشورهای اروپایی، آموزگاران از پایههای حقوقی بالایی برخوردار هستند و اگر این اتفاق در کشور ما هم رخ میداد، دیگر لزومی نداشت که رتبه یک کنکور الزاماً وارد رشتههای پزشکی شود. ما هنوز برای رتبهبندی معلمان مشکل داریم و به همین دلیل نمیتوان انتظار داشت نخبگان عاشق آموزش، وارد این حوزه شوند. درحالیکه در گذشته رفتن به دانشسرای عالی و دانشگاه فرهنگیان برای بسیاری از افراد فراهم نبود و نتیجه آن هم این بود که گروه سازنده کشور در دهه ۵۰، ۶۰و ۷۰پرورش پیدا کردند.»
او با بیان اینکه مطالبات فرهنگیان در ۲دهه اخیر منحصر به مسائل مالی و اقتصادی است و مسائل و امکانات آموزشی جزو دغدغههایشان به شمار نمیرود، عنوان میکند: «به همین دلیل چنین مشکلاتی چه در دوره دبستان و چه متوسطه دیده میشود. اختلاف قبولیهای طبقه محروم و برخوردار هم ناشی از همین مسائل است و نشان میدهد که دولت برای آموزش پول خرج نمیکند و میخواهد با مصوبه، نصیحت و سخنرانی مشکلات را حل کند. تا زمانی که این حوزه بودجه کافی را در اختیار نداشته باشد، چنین آسیبهایی رفع نمیشوند.»
کودکان را با گوشی هوشمند تنها نگذاریدمیزان توانمندی کودکان زیر ۱۰سال در استفاده از گوشیهای هوشمند و بازیهای یارانه، به تصوری غلط در جامعه دامن زده است؛ اینکه خانوادهها فکر میکنند هر قدر کودکشان توانمندی بیشتری در این حوزه داشته باشد، از هوش بیشتری برخوردار است. در اینباره حتی انتظار دارند که رویکردهای آموزشی با توجه به همین توانمندیهای کودکان تغییر کند و آنها مجبور به خواندن کتب درسی به شکل قدیم نباشند.
اما هامون سبطی، دبیر کارگروه آموزش دیدهبان شفافیت و عدالت این مسئله را تأیید نمیکند و به همشهری میگوید: «بهنظر من این پاک کردن صورتمسئله است. هیچ تحقیق قابلقبول و رسمیای با جستوجو در گوگل صورت نمیگیرد. در کل دنیا هیچ فرد نخبه و تأثیرگذاری وجود ندارد که با فضای دیجیتال به کشف جدید برسد. لازمه این امر برخورداری از دانش است؛یعنی فرد درک متن (نوشتاری - فرمولی) داشته باشد. اگر قرار است برای چنین تغییراتی، آموزشهای متنی حذف شود، قطعاً در آینده با بیسوادانی روبهرو خواهیم بود که فقط با تصویر ارتباط میگیرند و نمیتوانند در زمینه علم، تکنولوژی، جامعهشناسی، اقتصاد و... مثمرثمر باشند.»
او ادامه میدهد: «با توجه به اینکه فرزندان ما از همان ابتدای کودکی با فضای مجازی آشنا میشوند باید کاری کنیم که متون به این فضاها بدل شود. باید به پدر و مادرها این مسئله را فهماند که نتیجه تنها گذاشتن فرزندانشان با گوشیهای هوشمند تنها تبدیل آنها به فردی غیرمؤثر و مصرفگرا برای جامعه است. به هیچ عنوان چیزی تحت عنوان هوش دیجیتال در کودکان نداریم؛ چراکه فضای دیجیتال تنها کارها را تسهیل میکند؛ مثل این است که فردی آدرسهای یک شهر را دقیق بداند. اینکه کودکی با گوشی همراه بهخوبی کار میکند نشانه نخبگی نیست. بچههایی که در امر دیجیتال و مسائل کامپیوتری توانمند هستند، تنها میدانند از چه صفحات و دکمههایی استفاده کنند؛ آنها نه ابتکار دارند و نه توانایی حل مسئله. اگر قرار است دانشمند، انسان اجتماعی و حتی افراد مؤثر در همین فضای دیجیتال داشته باشیم باید کودکان ما قادر به نوشتن، خواندن، تولید متن و ارتباط با فرمولهای ریاضی باشند؛ در غیراینصورت تنها یک انسان بیسواد هستند.»
کد خبر 741908 منبع: روزنامه همشهری برچسبها وزارت آموزش و پرورش مدرسه و مدارس افت تحصیلی دانش آموزمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: جشنواره فیلم فجر وزارت آموزش و پرورش مدرسه و مدارس افت تحصیلی دانش آموز آموزش و پرورش فضای دیجیتال دانش آموزان اول ابتدایی برای کودکان افت تحصیلی خانواده ها بی سوادی پایه اول بازی ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۰۴۴۴۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مخبر: باید برای تقویت انگیزه معلمان تلاش کنیم
به گزارش «تابناک» به نقل از پایگاه اطلاع رسانی معاون اول رئیس جمهور، محمد مخبر در این جلسه با گرامیداشت یاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم اظهار داشت همه ما مدیون تلاشها و زحمات معلمان هستیم و تمامی پیشرفتها و دستاوردهای کشور آثار خدمات و زحمات معلمین است.
مخبر با تأکید بر اینکه باید از انگیزه های مادی، معنوی و شغلی معلمان مراقبت شود خاطرنشان کرد: اگر می خواهیم در برنامه های آموزش و پرورش موفق باشیم ابتدا باید برای تقویت انگیزه معلمان تلاش کنیم چرا که این عزیزان در حقیقت مجری تصمیمات و برنامه ها برای آموزش و پرورش دانش آموزان هستند.
وی همچنین بر ضرورت بکارگیری روشهای نوین آموزشی و تربیتی تأکید کرد و گفت: لازم است از روش های جدید و بروز در حوزه آموزش برای تحقق اهداف آموزش و پرورش استفاده کنیم.
معاون اول رییس جمهور در ادامه با اشاره به گزارشهای ارائه شده در جلسه در خصوص بازماندگان از تحصیل گفت: جذب بازماندگان از تحصیل نیازمند مشارکت و حضور فعالانه مردم و خیرین کشور است و با اتکا به این ظرفیت بزرگ می توانیم گامهای مؤثری در جهت جذب بازماندگان از تحصیل برداریم.
معاون اول رییس جمهور آموزش و پرورش را موتور پیشران کشور توصیف کرد و با تأکید بر اینکه دستیابی به پیشرفت و توسعه بدون توجه به آموزش و پرورش تصوری خام و نادرست است، از وزیر آموزش و پرورش خواست گزارشی جامع و دقیق از آمار بازماندگان از تحصیل تدوین شود و آیین نامه های مرتبط با انسداد بی سوادی هر چه سریع تر نهایی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش وارد مرحله اجرا شود.
وی افزود: به هر میزان که در بخش آموزش و پرورش هزینه کنیم در حقیقت نوعی سرمایه گذاری است که بهره وری بسیار بالایی دارد چرا که هیچ سرمایه گذاری تا این حد توجیه اقتصادی ندارد.
معاون اول رییس جمهور همچنین با اشاره به اقدامات و برنامه های وزارت آموزش و پرورش در جهت مهارت آموزی، کارهای انجام شده را مثبت ارزیابی کرد و گفت: توجه به اوقات فراغت دانش آموزان موضوعی بسیار پراهمیت بشمار میرود و مهارت آموزی یکی از بهترین ابزارها برای پرکردن اوقات فراغت و رشد دانش آموزان است.
در این جلسه که وزیر آموزش و پرورش، وزیر دادگستری، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، رییس سازمان امور اداری و استخدامی، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رییس سازمان تبلیغات اسلامی حضور داشتند، گزارشی از ۶ پروژه ملی در راستای اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ارائه شد و اقدامات صورت گرفته در راستای مهارت آموزی و انسداد مبادی بی سوادی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
در این نشست همچنین راهکارهای جذب بازماندگان از تحصیل، شناسایی دلایل دوری از مدرسه، جلوگیری از ترک تحصیل دانش آموزان و انسداد مبادی بی سوادی مورد بررسی قرار گرفت و مقرر شد وزارت آموزش و پرورش به همراه دستگاه های مرتبط برنامه ای جامع برای جذب بازماندگان از تحصیل و انسداد مبادی بی سوادی تدوین و در جلسه آتی ارائه کند.
همچنین در این جلسه مقرر شد آیین نامه های مرتبط با سند تحول بنیادین آموزش هر چه سریع تر تدوین شود به نحوی که ضمن بسیج امکانات دولت و انجام وظایف دستگاه ها، برنامه مشارکت مردم و خیرین و سایر جزئیات مربوطه در آن لحاظ شود.